دوران طلایی نوروز
عید نوروز، آرام آرام رسید و سرمان را که به هر طرف می‌چرخانیم حال و هوای عید را حس می‌کنیم: بوی بهار، تکاپوی مردم برای خرید کردن، شکوفه‌ها و …؛ اما در این میان، برای بسیاری از داوطلبان عزیز، تعطیلات عید امسال با سال‌های دیگر، تفاوت زیادی دارد؛ زیرا نوروز، زمان تلاش و مطالعه برای کنکوری بهتر است. در مجموع، تعطیلات دو هفته‌ای نوروز برای کنکوری‌ها، یکی از حساس‌ترین روزهای سال است؛ زیرا داوطلبان کنکور پس از تعطیلات عید، مهلت زیادی برای مرور درس‌ها و تمرین بیشتر تست‌زنی ندارند؛ پس باید با یک برنامه‌ریزی خوب، هم به مطالعه خود برسند و هم فرصتی برای تمدید انرژی از دست رفته‌شان دست و پا کنند.
بارها در این مقالات به شما عزیزان کنکوری از اهمیت تعطیلات
عید برای مطالعه گفته‌ایم. امروز کمتر داوطلبی وجود دارد که به این اهمیت
واقف نباشد؛ به گونه‌ای که الان، مطالعه در عید، دیگر به معنی پیش افتادن و
سبقت جستن از رقبا نیست، بلکه به معنی عقب نماندن از داوطلبان دیگر و
پیاده کردن یک برنامه خوب درسی برای موفقیت بیشتر است. شما عزیزان داوطلب،
در هر شرایطی که هستید، چه از ابتدا مطالعه خوبی داشته و طبق برنامه پیش
رفته‌اید و چه هنوز دو سه ماهی بیشتر از مطالعه شما نگذشته، و چه تازه، حتی
از همین چند روز گذشته تصمیم به مطالعه گرفته‌اید، باید تمام تلاش خود را
بکنید تا از این دو هفته بخوبی استفاده کنید. ما در این مقاله، توصیه‌هایی
برای شما عزیزان داریم و امیدواریم که با به کار بستن این توصیه‌ها، از
فرصت مطالعه در این روزها، بخوبی استفاده کنید.
شاید برای خیلی از شما عزیزان،درس خواندن در عید به
دلیل زیبایی‌های نوروز (سفره هفت سین و خرید و عید دیدنی و …)، راحتی سایر
اعضا خانواده در رفت و آمد و خواب و خوراک، مسافرت، دید و بازدیدها و مانند
آن، یک مقدار سخت‌تر از بقیه ایام سال باشد؛ اما به این نکته توجه داشته
باشید که همین مهلت دو هفته‌ای کمک زیادی به شما برای آمادگی بیشتر می‌کند.
از جمله دلایل اهمیت تعطیلات عید، این است که اگر در تعطیلات عید، شما
مطالعه را کنار بگذارید، ممکن است به دلیل اینکه در کار شما وقفه افتاده
است، برگشت به برنامه درسی و مطالعه منظم تا چند روز بعد ممکن نباشد و با
دشواری همراه باشد، و دیگر اینکه با مطالعه در این ایام، از سایر داوطلبان،
عقب نخواهید ماند و استرس کمتری را پشت سر خواهید گذاشت. توجه کنید با
اینکه تعطیلات عید، مدت زمان زیادی را در بر نمی‌گیرد، اما برای تداوم روند
آمادگی درسی، مهم است؛ پس با اراده و محکم، خود را برای یک برنامه‌ریزی
خوب و قوی آماده کنید تا راضی و خوشحال از این تعطیلات بیرون بیایید.
مهم‌ترین کارهایی که در تعطیلات عید باید انجام دهید به شرح زیر است:
1- روی یک کاغذ، اسم درس‌ها را بنویسید و جلوی آن
یادداشت کنید که از هر درس، چه قسمت هایی را خوانده و چه قدر تست زده و
از چه منابعی تست زده‌اید. به این فرم اصطلاحاً «روندنما» گفته می‌شود. پر
کردن این فرم به شما کمک می‌کند تا ببینید کجا قرار گرفته، چه کارهایی
انجام داده‌اید و چه کارهایی را باید انجام دهید.
2- به بودجه بندی سؤالات کنکور توجه کنید. در فرصت باقی
مانده تا کنکور، به وزن درس هایی که می خوانید، نیز توجه کامل داشته باشید؛
مثلاً گراف یک سؤال دارد و احتمال چهار سؤال؛ پس منطقی است که به جای وقت
گذاشتن روی گراف، به احتمال توجه بیشتری داشته باشید.
3- وضعیت درس ها در این موقع از سال، یکی از حالات زیر هستند:
الف- همه یا برخی از مباحث درس‌ها را نخوانده‌اید.
این درس‌ها را یا مدرسه یا آموزشگاه درس داده و شما
نخوانده‌اید؛ یعنی عقب افتاده‌اید که باید در اولین فرصت یا در تعطیلات
نوروز بسته به اهمیت آن جبران کنید؛ یا اینکه مدرسه یا آموزشگاه آنها را
درس نداده‌اند، ولی قرار است که بعداً تدریس شود. لطفاً در این مورد بدون
نگرانی با معلمتان پیش بروید، و دسته سوم، درس هایی هستند که قرار نیست
مدرسه یا آموزشگاه درس بدهد. شما این مباحث را شناسایی کنید، به بودجه بندی
آن توجه کرده و سعی کنید تا اول اردیبهشت یا نیمه اول آن، این مباحث را هم
تمام کنید تا برای دوران جمع بندی که در خردادماه است، آماده شوید. به
خاطر داشته باشید که شما نمی‌توانید و نمی‌شود که تمام درس‌ها را تا قبل از
عید تمام کنید و در عید کارهای فوق العاده‌ای انجام دهید؛ پس به جای
نگرانی، با آرامش و آسودگی جلو بروید و از خودتان، بیش از اندازه، انتظار
نداشته باشید.
ب-همه یا برخی از مباحث درس‌ها را خوانده‌اید.
این درس‌ها یا مباحث، شامل درس‌هایی است کهآنها را به طور
کامل خوانده، خلاصه نویسی کرده، سر کلاس خوب فهمیده و تست‌هایش را زده‌اید
و کاملاً نسبت به این مباحث احساس خوبی دارید. این مباحث نقطه قوت شما
هستند و باید، آخر هر هفته یا دو هفته یک بار، آنها را مرور کنید تا تثبیت
شوند. دسته دوم، درس‌ها یا مباحثی هستند که آنها را خوانده، ولی خوب یاد
نگرفته‌اید. این درس‌ها را با تست زدن و رفع اشکال در هنگام تست زدن، فرا
بگیرید. در مورد این درس‌ها لازم نیست که مطالعه کامل مجدد دیگری داشته
باشید؛ بلکه لازم است که در هنگام تست زدن، رفع اشکال انجام دهید، و در
نهایت، برای یادگیری دروس یا مباحثی که خوانده‌اید، اما آنها را اصلاً یاد
نمی‌گیرید یا چند روز بعد فراموش می‌شود، به بودجه بندی سؤالات مراجعه
کنید. اگر اهمیت کمی دارد، آنها را حدف کنید و اگر پر اهمیت است، حتماً با
کمک گرفتن از دوستان، معلم یا تغییر روش مطالعه‌تان در آن درس، دوباره آن
دروس را مطالعه و بررسی کنید.
بعد از اینکه موقعیت خود را در هر درس مشخص کردید، طبق نقاط
قوت و ضعف خودتان در هر درس، براساس بودجه‌بندی سؤالات کنکور و همچنین
میزان ساعاتی که برای مطالعه هر درس لازم دارید برای روزهای تعطیلات عید
خود، یک برنامه خوب بنویسید و سعی کنید که حتماً طبق همان برنامه پیش
بروید. برنامه، خود نوعی انتخاب است و باید بهترین، کامل ترین، دقیق ترین و
کارآمدترین انتخاب ها باشد. برای انجام این کار، فهرستی از نقاط ضعف خود
(از دروس پیش دانشگاهی و پایه) را تهیه و سپس فرصت های موجود را ارزیابی
کنید؛ یعنی ببینید که دقیقاً در چند زنگ مطالعاتی می‌توانید درس بخوانید.
اگر بیش از فرصت های موجود در دوران عید، نیاز به مطالعه داشتید، اولویت را
به دروس اختصاصی بدهید (البته این حکم کلی نیست و با توجه به خصوصیات
داوطلبان متفاوت است). بهترین محتوای مطالعه در دوران عید، مطالعه دروس
اختصاصی است (در صورتی که در دروس عمومی ضعف خاصی ندارید)؛ زیرا یادگیری
این دروس، نیاز به فرصت کافی و آرامش دارد و ایام عید بهترین فرصت برای
انجام این کار است.
اگر در درس یا دروس خاصی، اشکال زیادی ندارید، می‌توانید
در تعطیلات عید به درس‌های پایه سوم بپردازید. با توجه به اینکه در
امتحانات ترم اول، دروس را جمع بندی نموده (حتی اگر این کار را انجام نداده
اید در اردیبهشت ماه، فرصت کافی برای انجام این کار خواهید داشت) و نیز در
امتحانات ترم دوم هم، دروس را دوره خواهید کرد، پس، از دوران مطالعاتی
نوروز برای جمع بندی و مطالعه دروس پایه سال سوم استفاده کنید.
مسلم است که مرور جزوه‌ها و کتاب‌های درسی و بهتر از آنها
خلاصه‌های دروس مختلف، در اولویت است؛ ولی تست‌زنی از فعالیت‌هایی است که
انجام آنها در تعطیلات عید، مهم‌تر از قبل از عید است و باید جدی‌ترین
فعالیت مطالعاتی شما باشد. پیشنهاد می‌کنیم که در این زمان به منابع
کمک‌آموزشی و تست‌زنی قبلی خود رجوع کنید و فقط در مواردی از کتاب‌های جدید
تستی استفاده نمایید که منابع تستی قبلی خود را بارها دوره کرده و بر
مطالب آنها مسلّط باشید. توجه بیشتر داوطلبان و دانش آموزان در تعطیلات
نوروز به درس‌های اختصاصی است؛ اما باید بدانید که در آزمون‌های بعد از
عید، که حجم درس‌ها بیشتر می‌شود و آزمون به سمت جامع شدن پیش می‌رود و حجم
درس‌ها بویژه عمومی‌ها زیاد می‌شود، درصد درس‌های عمومی (مانند آزمون
سراسری) افت می‌کند و تاثیر این درس‌ها بمراتب بیشتر از آزمون‌های مقطعی و
مرحله‌ای می‌گردد؛ به همین سبب، تیوری کنار گذاشتن درس‌های عمومی در
تعطیلات عید، اصلاً صحیح نیست. ادبیات و دین و زندگی مجموعاً شامل حدود
دویست درس هستند و مطالعه نکردن آنها به معنی آن است که فرد، هفته‌های
متوالی در اردیبهشت را باید صرف مطالعه آنها نماید، و این خود، یعنی کنار
گذاشتن برخی از دروس اختصاصی که در عید مطالعه شده است؛ پس، علاوه بر
تست‌زنی مداوم در عید، عمومی‌ها را هم مثل سابق در برنامه خود بگنجانید؛
حتی عده‌ای بر این عقیده‌اند که به دلیل حجم کم درس‌هایی مثل عربی عمومی و
زبان عمومی، باید آنها را در تعطیلات عید به اتمام رساند و با زدن تست جامع
(مشابه سؤالات کنکور و با همان بودجه بندی) در این دو درس، نه تنها تسلّط
بر آنها را افزایش داد، بلکه فرصت بهتری را برای مطالعه ادبیات و دین و
زندگی در ماه‌های بعد ایجاد نمود. توجه داشته باشید که عربی و زبان، جزو
معدود درس‌هایی بوده‌اند که در چند سال اخیر در آزمون سراسری درصد صد در
آنها توسط داوطلبان کسب شده است.
در پایان به نکات زیر نیز توجه کنید:
1- بسته به روحیه و نیاز خود، بین دو تا سه روز را به
استراحت اختصاص دهید. گرچه تصمیم‌گیری در این مورد با شماست، اما پیشنهاد
ما این است که روز سال تحویل و روز دوم و نیز سیزده بدر را به روزهای
استراحت خود اختصاص دهید. در این سه روز، به هیچ عنوان مطالعه نکنید، بازی
فکری و بحث و جدل نداشته باشید و بیشتر به فعالیت‌های فیزیکی و گفتن و
خندیدن و ورزش و تحرک سبک و استفاده از هوای بهاری بپردازید.
2- در ایام عید نمی‌توانید معجزه کنید و تمام مشکلات خود را
حل کنید، ولی می‌توانید از این دو هفته تعطیلات به بهترین شکل استفاده
کنید.
3- ترم دوم، ترم تست زدن و ترکیبی درس خواندن است؛ یعنی
تعداد درس‌ها در طول روز زیاد، مدت زمان مطالعه کم و تعداد تست‌ها زیاد
است؛ پس تنوع درس و تست را تا جایی که می‌توانید به کنکور نزدیک کنید.
4- اگر تصمیم دارید که در خانه مطالعه کنید، برای اینکه
حضور مهمانان باعث حواس پرتی و مزاحمت برای شما نشود، سعی کنید که در اتاق
خود بمانید و توجهی به رفت و آمدها نداشته باشید. از پدر و مادرتان بخواهید
تا با عذرخواهی از حضور نیافتن شما، به آنها بگویند که شما مشغول مطالعه،
طبق برنامه‌ریزی هستید و حتماً بعد از کنکور به دیدن آنها خواهید رفت.
5- ممکن است که در دید و بازدیدهای عید، به فامیل و دوست
و آشنایانی که پشت کنکوری هستند، برخورد کنید. مواظب باشید که برخورد و
صحبت‌های آنها، شما را تحت تاثیر قرار ندهد و ناامیدتان نکند.
6- یادتان باشد که تعطیلات عید،فقط دو هفته است و نباید
انتظار داشته باشید که تمام کارها و مطالعات عقب افتاده خود را بتوانید در
این دوره انجام دهید.
7- اگر فارغ التحصیل هستید و تا قبل از عید، یک دوره همه
دروس خود را خوانده‌اید، بهتر است که در این ایام تست بزنید و با تحلیل
پاسخ‌های تشریحی، خودتان را برای مرور کلی بعد از عید، آماده کنید.
8- سعی کنید که در این ایام تعطیل، تنظیم خواب خود را به
هم نزنید، شب تا دیروقت بیدار نمانید و صبح‌ها تا ظهر، خواب نباشید؛ زیرا
بعد از عید، دوباره برگشت به ساعات خواب قبلی برایتان سخت خواهد شد.
مواظب آفت دوره عید باشید. این آفت مهم، تماشای بدون برنامه تلویزیون است؛ پس سعی کنید که به هیچ وجه تلویزیون را بدون هدف روشن نکنید و بعد از اتمام برنامه مورد نظر خود، بسرعت تلویزیون را خاموش کنید.
یاس مساوی است با شکست
این روزها بسیاری از داوطلبان، وقتی حساب و کتاب می‌کنند،
می‌بینند که به خاطر کوتاهیها و کم‌کاری‌های سال های پیش یا تابستان و
پاییز امسال، اکنون مباحثی را نخوانده اند و نمی‌دانند که چه زمانی را برای
مطالعه آنها اختصاص دهند. می‌خواهم بگویم که این حس عقب ماندن از برنامه
مطالعاتی، عادی و فراگیر است؛ مهم این است که تسلیم این حس نشوید و به جای
آه کشیدن و افسوس خوردن، دست به کار شوید و تا جایی که می‌توانید، این کم
کاری‌ها را جبران کنید. شاید شما نتوانید همۀ کم کاری‌های خود را جبران
کنید، اما می‌توانید از حجم آنها بکاهید، و موفقیت در همین است.
به عبارت دیگر، نباید ایده‌آل‌گرا بود. تعداد محدودی رتبۀ
تک رقمی، دو رقمی یا سه رقمی میآورند و از طرف دیگر، در بسیاری از رشته
محل‌های مطرح و خوب، می‌توان با رتبه‌های چهار رقمی نیز پذیرفته شد. این
مساله بخصوص برای گروه‌های آزمایشی ریاضی و تجربی صدق می‌کند؛ از سوی دیگر،
برای کسب یک رتبۀ معقول و خوب هنوز دیر نشده است؛ فقط باید دل به کار دهید
و قدر هر روزتان را بدانید.
نکتۀ دیگر اینکه گاه می‌بینیم داوطلبانی که در آزمون های
آزمایشی شرکت می‌کنند، هدفشان را از شرکت در این آزمون ها فراموش می‌کنند و
خود آزمون برایشان هدف می‌شود و در نتیجه، وقتی آزمونی را خوب نمی‌دهند،
افسرده و مضطرب شده و چند روزی از درس و کتاب فاصله میگیرند؛ چرا که فکر
می‌کنند درس خواندنشان بی فایده است و هر چه تلاش کنند، به جایی نخواهند
رسید.
این نگرش، اشتباهی بزرگ است.حواستان باشد که این آزمون‌ها برای کسب تجربه و رفع نقاط ضعف است. اگر قرار باشد که خود آزمون هدف شود، بهره شما از آنها فقط دلهره و نگرانی است و بهتر است که از شرکت در آنها خودداری کنید؛ اما اگر هر بار بعد از برگزاری آزمون به تحلیل وضعیت خود در آزمون مورد نظر بپردازید و سعی کنید که با یادداشتکردن اشتباهات و نقاط ضعف خود، به مبارزه با آنها پرداخته و در رفعشان بکوشید، این آزمون‌ها می‌توانند راهکاری مناسب برای هر چه آمادهتر شدن شما باشند.
